แปลงผัก

รัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าอยู่หัว (พ.ศ. 2411 - 2453) เป็นยุคที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างใหญ่หลวงในการทำให้ประเทศทันสมัย ในส่วนของการเกษตรมีการส่งสินค้าออกที่เกี่ยวกับการเกษตรมากขึ้น และกำหนดภาษีแตกต่างกันไปในแต่ละประเภทของสินค้า เช่น ข้าว ผักผลิตผลทางการเกษตร ผลิตผลทางการเกษตรที่สำคัญของไทย ได้แก่ ข้าวและผัก

ผักสดที่จำหน่ายกันเองในจังหวัดและส่งกรุงเทพฯ และต่างจังหวัดได้แก่ คะน้า กวางตุ้ง ผักกาด กะหล่ำปลี หัวไชเท้า ผักชี ต้นหอม ขึ้นฉ่าย ถั่วฝักยาว มะเขือเปราะ มะเขือยาว พริก ฟักแฟง แตงกวา มะเขือเทศ บวบ กระชาย ขิง ข่า ตะไคร้ ชะอม ผักดังกล่าวส่วนใหญ่ปลูกที่อำเภอเมือง ส่วน ผักบุ้งจีน ผักบุ้งไทย ผักกระเฉด ปลูกที่ริมตลิ่ง และในท้องนา พ่อค้าแม่ค้าจะนำพืชผักดังกล่าวมาจำหน่ายที่ริมคลอง เจดีย์บูชาบริเวณหน้าวัดพระงาม อำเภอเมือง ใกล้กับตลาดสดของเทศบาล โดยมีผู้รับซื้ออีกต่อหนึ่งเพื่อนำไปจำหน่ายที่กรุงเทพฯ และต่างจังหวัด

ชาวนครปฐมที่อาศัยอยู่ในที่ดอนแถบ อำเภอเมืองนครปฐม มักมีอาชีพทำไร่จำพวกพืชผักสวนครัว เช่น พริก คะน้า ฯลฯ แต่ละไร่มีขนาด ตั้งแต่ 5 ถึง 10 ไร่ แต่ก่อนใช้คนหาบน้ำจากบ่อธรรมชาติหรือบ่อน้ำบาดาลมารดพืชผัก ปัจจุบันวางท่อน้ำไปทั่วไร่แล้วใช้เครื่องปั๊มน้ำด้วยไฟฟ้าอัดน้ำเข้าท่อ ให้พ่นออกทางหัวพ่นน้ำเป็นฝอย

นายนุช แช่มเชียง (อายุ77 ปี) เจ้าของแปลงผักชุมชนพระประโทณ กล่าวว่า ทำแปลงผักตั้งแต่อายุ 40กว่า ชุมชนที่นี่ปลูกกันมานานแล้วที่ปลูกก็มี กวางตุ้ง ถั่วฝักยาว คะน้า ผักกาดหอม ปลูกวนพอปลูกซ้ำๆพืชพวกนี้มันก็ขึ้นยากมีโรคมีเชื้อรา มีหนอนแมลงรบกวนเยอะทุนก็เยอะขึ้น

ลูกค้าที่เราส่งผักให้ เราทำตามออเดอร์ที่ลูกค้าสั่งเพื่อเอาไปขาย จะได้ไม่ต้องวิ่งไปหาตลาด ลูกค้าประจำคนนี้ส่งเขามานานแล้วเป็นเฒ่าแก่เก่าชื่อ ชมวุ้น คนจีนเขาค้าขายผัก ตอนนี้ลูกชายเขาก็มาทำแทนรับต่อ ทำส่งลูกค้าคนนี้เจ้าเดียว ผักส่งออก ผักกาดหอม กวางตุ้ง คะน้าจะไม่ปลูกคะน้าใหญ่ คะน้าใช้เวลา 1เดือน ถึง 2เดือน

ปัญหา เรื่องโรค แมลงรบกวน มีต้องมีการสลับปรับเปลี่ยนหมุนเวียนกันไป และจะต้องควบคุมปริมาณน้ำให้ดีเพราะผักแต่ละชนิดใช้ปริมาณน้ำไม่เท่ากัน ในฤดูฝนเมื่อฝนตกหนัก ผักโดนน้ำมากก็ไม่ได้ พอแดดแรงต้องดูไม่ให้ผักเหี่ยว อีกหนึ่งปัญหาที่พบเจอ คือ ราคาต้นทุนในการปลูกสูงแต่ราคาผักในตลาดต่ำลง

ปุ๋ยที่ใช้เป็นปุ๋ยคอก กับฝาง ขี้ไก่ ขี้เฒ่าแกรบ มาผสมกันมีอินทรีย์วัตถุใส่เข้าไปดินจะดีร่วนตลอด ปุ๋ยคอก คือปุ๋ยอินทรีย์ที่ได้จากมูลสัตว์ต่าง ๆ ธาตุอาหารใน ปุ๋ยคอก จะมีปริมาณมากน้อยแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ เช่น วิธีการเลี้ยง การเก็บรักษา แหล่งที่อยู่ของสัตว์ นอกจากจะเป็นประโยชน์ต่อพืชผักแล้ว ยังช่วยป้องกันรักษาหน้าดินและบำรุงดินให้เหมาะสมกับการปลูกพืชด้วยส่วนใหญ่จะเป็นมูลสัตว์เลี้ยง เช่นมูลวัว ไก่ เป็ด สุกร ประกอบด้วยอุจจาระและปัสสาวะของสัตว์ ซึ่งเป็นส่วนของซากพืชและสัตว์จากอาหารที่สัตว์ผ่านกระบวนการย่อยสลายจากระบบย่อยอาหาร

ปัจจุบันจึงหันมาใช้ปุ๋ยคอกแทนปุ๋ยเคมีเพื่อลดปริมาณการใช้สารเคมี และต้นทุนการผลิตลดปัญหาการเสื่อมสภาพของระบบนิเวศน์เกษตร ที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อสิ่งมีชีวิตต่างๆ และจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ลดความเสี่ยงและอันตรายต่อสุขภาพของเกษตรกรจากการใช้สารเคมีผิด และเกินความจำเป็นทางเลือกใหม่ของผู้บริโภคและผู้เกี่ยวข้องในการเลือกบริโภคอาหารปลอดภัย มีคุณค่า และส่งเสริมความแข็งแรงสมบูรณ์ของร่างกายโดยไม่มีการสะสมสารพิษ ราคาส่งออก ก็ตามตลาดถ้าผักแบบเราตลาดมีเยอะราคาก็จะถูกลง แต่ถ้ามีผักน้อยราคาผักก็จะมีราคาสูง สมัยก่อนผักราคาดีกว่าสมัยนี้ สมัยนี้ผักราคาไม่สูงมาก เพราะว่า ปัจจุบันมีคนหันมาทำผักมากขึ้นทำให้ผักล้นตลาดเลยทำให้ราคาผักถูกลงกว่าเมื่อก่อน

นางจันทรทา ปานณรงค์ (อายุ 45 ปี) เป็นเกษตรกร ชุมชนพระประโทณ กล่าวว่า เริ่มทำเกษตรกรต่อมาจากพ่อแม่มีการปลูกผัก พริก ผักกาด ใบมะขามอ่อน ถั่วฝักยาว แตงกวา มะละกอ กวางตุ้งดอก ผักที่ทำได้ส่งให้กับพ่อค้าคนกลางซึ่งพ่อค้าคนกลางจะส่งให้กับตลาดใหญ่อีกที แต่ราคาจะแตกต่างกับที่ไปส่งให้กับตลาดเอง

ปัญหา ในช่วงหน้าฝน ฝนตกในปริมาณมากทำให้ผักเน่า ผักที่มีดอก ดอกก็จะล่วง และจะมีปัญหาเรื่องหนอนกัดกินใบผักทำให้ผักเสียหาย และในช่วงหน้าหนาวอากาศเย็นทำให้ไม่ออกดอก และทำให้ผลผลิตไม่ออก แต่ในหน้าร้อนถ้าแดดร้อนเกินจะทำให้แดดเผาไหม้จนใบเหลืองและโดนเผาจนใบแห้งเหี่ยวผักจะยืนต้นตาย

ปุ๋ยที่ใช้ปุ๋ยเกล็ดหรือเม็ด เร่งการเจริญเติบโตของพืช บำรุงลำต้นและใบ เร่งการแตกยอด เร่งใบอ่อน ช่วยในการสังคราะห์แสงของพืชทำให้พืชมีใบสีเขียวสด ยาเร่งราก ที่มีประโยชน์ต่อการแตกรากของต้นไม้ ช่วยให้รากเจริญเติบโตได้ดี ฟื้นตัวเร็ว ซึ่งวิธีใช้คือ นำผงยาเร่งราก 30 กรัม ผสมน้ำ 20 ลิตร แช่น้ำทิ้งไว้ประมาณครึ่งชั่วโมง

เมื่อก่อนราคาเมล็ดผักกระป๋อง มีราคาแพงกว่าปัจจุบัน เพราะว่าเมื่อก่อนซื้อเมล็ดผักมากระป๋องหนึ่ง กระป๋องละ 200 - 300 บาท ผลผลิตรอบแรกก็คืนทุนแล้วแต่ในปัจจุบันกว่าจะคืนทุนต้องซื้อ 2-3 กระป๋อง กระป๋องละ 300- 400 บาท จึงหันมาปลูกผักหมุนเวียนตามราคาผัก